Szanowni Rodzice!

Kącik logopedyczny jest miejscem stworzonym specjalnie dla Was. Tu odnajdziecie ważne informacje odnośnie rozwoju mowy dziecka. Na co powinniście – jako rodzice i nauczyciele – zwracać uwagę podczas bezpośredniego kontaktu z pociechami. Proste ćwiczenie pozwolą Wam rozwijać mowę dziecka, a przede wszystkim sprawią, iż Wasze relacje staną się bardzo pozytywne. Czas spędzony z dzieckiem jest bezcenny.

 

Pamiętajmy LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ.

 

Godziny pracy LOGOPEDY:  

PONIEDZIAŁEK-PIĄTEK        9:00 – 13:30

 

 

                          

Oto lista niepokojących zachowań, które powinny Cię skłonić do konsultacji z logopedą. Sprawdź, czy to, co wzbudziło Twoją czujność, znajduje się na liście.
Logopeda wykona diagnozę, zaproponuje ćwiczenia do wykonywania w domu oraz, w razie potrzeby, skieruje do innych specjalistów.

Maluszek:

• Nie gaworzy;
• Nie reaguje na imię;
• Nie podąża wzrokiem za przedmiotami;
• Nie reaguje na uśmiech.

Roczniak:

• Nie gaworzy;
• Nie wskazuje palcem;
• Nie powtarza dźwięków, na przykład: hau hau, pipi, bum;
• Nie nazywa przedmiotów i osób w swoim otoczeniu wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi: MA (mama), BA (baba), AU (pies);
• Nie reaguje na imię;
• Nie słucha;
• Nie wykonuje prostych poleceń.

Dwulatek:

• Nie używa wyrażeń dźwiękonaśladowczych;
• Nie używa prostych słów, opisujących otoczenie: osoby przedmioty, zwierzęta;
• Nie powtarza prostych słów;
• Nie buduje prostych zdań: mama am, tata pi (śpi);
• Nie reaguje na imię;
• Nie wykonuje poleceń;
• Nie patrzy na osobę mówiącą.

Trzylatek:

• Nie mówi w ogóle;
• Nie wykonuje poleceń;
• Nie reaguje na imię;
• Mówi mało: pojedyncze dźwięki, pojedyncze sylaby, kilka prostych słów;
• Zdania nie są poprawne gramatycznie;
• Wkłada języczek między zęby podczas mówienia;
• Zdania nie są poprawne gramatycznie;
• Mowa jest niezrozumiała, słowa są niepełne, sylaby poprzestawiane;
• Dziecko nie mówi głosek B, P, W, F, T, D, L, M, H, K, G, N, Ś, Ź, Ć, DŹ.

Czterolatek:

• Nie mówi lub mówi mało;
• Wkłada języczek między zęby podczas mówienia;
• Zdania nie są poprawne gramatycznie;
• Myli znaczenie słów;
• Mowa jest niezrozumiała, słowa są niepełne a sylaby poprzestawiane;
• Dziecko nie mówi głosek B, P, W, F, T, D, L, M, H, K, G, N, Ś, Ź, Ć, DŹ, S, Z, C, DZ.

Pięciolatek:

• Ma trudności w opowiadaniu i budowaniu wypowiedzi;
• Zacina się podczas mówienia;
• Myli znaczenie słów;
• Zdania nie są poprawne gramatycznie;
• Mowa jest niezrozumiała, słowa są niepełne a sylaby poprzestawiane;
• Dziecko nie mówi głosek B, P, W, F, T, D, L, M, H, K, G, N, Ś, Ź, Ć, DŹ, S, Z, C, DZ, SZ, Ż CZ, DŻ.

Sześciolatek:

• Ma trudności w opowiadaniu i budowaniu wypowiedzi;
• Zacina się podczas mówienia, jąka się;
• Zdania nie są poprawne gramatycznie;
• Mowa jest niezrozumiała, słowa są niepełne a sylaby poprzestawiane;
• Dziecko nie mówi głosek L, S, Z, C, DZ, SZ, Ż CZ, DŻ, R.

 

 

                   

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWY

 Dobra artykulacja polega na czystym, wyraźnym, dokładnym i swobodnym wymawianiu wszystkich głosek języka polskiego. Każda z nich wymaga odpowiedniego ukształtowania rezonatora, tj. właściwego położenia języka, podniebienia miękkiego, stopnia opuszczenia szczęki dolnej oraz ułożenia warg. Koordynacja tych elementów daje efekt w postaci głoski. Tak więc zanim przystąpimy do zadań doskonalących wymowę głosek, należy najpierw usprawnić działanie narządów mowy, aby były w stanie prawidłowo je wymawiać. Dorośli powinni być bacznymi obserwatorami swoich dzieci, ponieważ ich rolą jest dbałość o właściwy ich rozwój oraz wspomaganie w odpowiednim czasie tak, aby na korektę nie było za późno. Ćwiczenia usprawniające mają więc na celu- wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg, podniebienia i szczęki dolnej. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy.

       Ćwiczenia rozwijające motorykę narządów artykulacyjnych powinny być więc wykonywane nie tylko przy korekcji zaburzeń mowy, ale także przy poprawianiu wyrazistości i płynności mowy oraz w profilaktyce zaburzeń. Ćwiczenia artykulatorów należy wykonywać bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń przed lustrem, aby dziecko najpierw mogło obserwować wzór prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych, a później go naśladować i wykonać samodzielnie. Należy pamiętać aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka.               

       Przykłady zabaw i ćwiczeń narządów artykulacyjnych zaczerpnęłam z różnych publikacji logopedycznych oraz własnych pomysłów powstałych podczas pracy z dziećmi. Ćwicząc narządy artykulacyjne warto stosować naprzemienność ról, gdyż to daje dziecku wiele radości i satysfakcji. Dzieci przedszkolne są w tzw. wieku zabawy, więc ćwiczenia usprawniające również powinny być prowadzone w formie zabawy, która daje znacznie lepsze efekty niż nauka i przymus.

 

ZABAWY I ĆWICZENIA WARG, POLICZKÓW

Minki  - naśladowanie min:

• wesołej - płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki,

• smutnej - podkówka z warg, obrażonej - wargi nadęte,

• zdenerwowanej - wargi wąskie.

Całuski - przesyłanie całusków, wargi wysunięte do przodu, cmokanie.

Rybka - wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb.

Zły pies - naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów, warczenie psa.

Gorąca zupa - dmuchanie na złożone w kształcie talerza ręce.

Echo - dobitne wymawianie za nauczycielem samogłosek a, o, e, u, y, i

Kotki - dziecko robi pyszczek (wargi do przodu) i przesuwa nim w prawą i w lewą stronę. Kotek ma wąsy i nimi porusza (między wargami dziecko trzyma słomkę). Kot ziewa, oblizuje się itp.

Masaż warg - nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej.

Baloniki - nabranie powietrza i zatrzymanie go w wydętych policzkach, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego, balon pękł - dziecko palcami uderza w policzki.

Zajęczy pyszczek - wciąganie policzków do jamy ustnej.

Motorek - parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora.

Wzywanie pomocy - wyraźne wymawianie samogłosek w parach: e-o -naśladowanie karetki pogotowia, i-u - naśladowanie policji, e-u -naśladowanie straży pożarnej.

ZABAWY I ĆWICZENIA JĘZYKA

Kotki - kotek pije mleko (szybkie ruchy języka w przód i w tył, kotek oblizuje się (czubek języka okrąża szeroko otwarte wargi).

Zmęczony piesek - dzieci naśladują pieska, który głośno oddycha i  język ma mocno wysunięty na brodę.

Sięgnij jak najdalej - kierowanie języka do nosa, do brody, w prawą i w lewą stronę.

Szczoteczka - język to szczoteczka do zębów, która po kolei czyści zęby górne od strony zewnętrznej i wewnętrznej, a następnie zęby dolne z obu stron. W trakcie zabawy naśladujemy płukanie buzi wodą powietrze z jednego policzka przechodzi do drugiego itp.

Język na defiladzie - język maszeruje jak żołnierz:

• na raz - czubek języka na dolną wargę,

• na dwa - czubek języka do prawego kącika ust,

• na trzy - czubek języka na górną wargę,

• na cztery - czubek języka do lewego kącika ust.

Cyrkowiec - język próbuje wykonać różne sztuczki np.:

• górkę - czubek języka oparty o dolne zęby, środek się wybrzusza,

• rurkę - przez którą można wdychać lub wydychać powietrze,

• szpilkę – układanie wąskiego języka,

• wahadełko - przesuwanie językiem do kącików ust w stronę prawą i lewą język nie dotyka

warg.

Łyżeczka - unoszenie przodu i boków języka,

Łopatka - wysuwanie płaskiego i szerokiego języka, itp.

Koniki - czubek języka uderza o podniebienie i opada na dół. Raz konik idzie wolno, to biegnie, parska, śmieje się iha, iha.

Żabka - dziecko z talerzyka zbiera płatki kukurydziane za pomocą czubka języka, stara się wyciągnąć długi język, jak u żaby.

Język masażysta - czubek języka masuje delikatnie podniebienie, dziąsła na górze i dole, wargi, policzki od środka, próbuje rysować kreseczki, kółeczka.

ZABAWY I ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKIEGO

Zabawa z wykorzystaniem bajeczki logopedycznej „Chory Tomek": Tomek bardzo źle się czuł i zachorował. Chłopiec był kapryśny, nie chciał jeść, był senny i bardzo kaszlał (naśladowanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej, kaszel z językiem daleko wysuniętym do przodu). Mamusia wezwała pogotowie (eo, eo, au, au,). Przyjechała pani doktor i zaleciła Tomkowi płukanie gardła, połykanie tabletek, picie syropu (naśladowanie tych czynności) oraz inhalacje (zaciskanie na przemian dziurek nosa i wolne oddychanie). Chłopiec bardzo zmęczony, ziewa i zasypia. Podczas spania chrapie (na wdechu i wydechu).

Nadmuchiwanie baloników.

Puszczanie baniek mydlanych.

Echo - powtarzanie sylab: ka, ko, ke, ku, ky, ki, ką, kę; ak, ok, ek, uk, yk, ik, ąk, ęk; aka, oko, eke, uku, yky, iki; tak samo z głoską „g". Głębokie oddychanie ustami przy zaciśniętych nozdrzach. Głębokie oddychanie nosem przy zamkniętych ustach.

ZABAWY I ĆWICZENIA SZCZĘKI DOLNEJ

Naśladowanie ziewania.

Wąchanie kwiatów - duży wdech nosem i wydech ustami z jednoczesnym wymawianiem głoski aaa (jako zachwyt), ooo (jako zdziwienie).

Chwytanie górnej wargi dolnymi zębami. Opuszczanie i unoszenia dolnej szczęki. Wymawianie szerokiego a i przechodzenie do wymawiania a połączonego z głoską s (aaas).

Ruchy szczęki dolnej w prawo i w lewo przy wargach rozchylonych i zamkniętych.

Głęboki wdech nosem i wydech ustami z jednoczesną wymową głoski a, tak samo z wymową głoski o.

 

         

Istotnym elementem profilaktyki wad wymowy jest świadomość Rodziców i najbliższego otoczenia dziecka. Poniżej prezentuję tzw. przykazania logopedyczne:

 

1. ZWRÓĆ UWAGĘ NA SPOSÓB ODDYCHANIA DZIECKA. Wdech i wydech przy spoczynku lub milczeniu powinien się odbywać przez nos. Jeśli przy oddychaniu dziecko ma otwartą buzię, powinno Cię to zaniepokoić.

2. BY DOBRZE MÓWIĆ, TRZEBA DOBRZE SŁYSZEĆ. Jeśli musisz powtarzać polecenie lub prośby kierowane do dziecka, sprawdź Jego słuch.

3. MÓWIĄC DO DZIECKA, NIE SPIESZCZAJ FORM WYRAZÓW. Tylko właściwa wymowa i zachowanie poprawnych form gramatycznych dadzą pożądany efekt w postaci prawidłowej wymowy.

4. ZWRÓĆ UWAGĘ NA BUDOWĘ JĘZYKA, WARG, POLICZKÓW, PODNIEBIENIA (miękkiego i twardego) oraz JĘZYK. Jeśli masz wątpliwości co do ich wyglądu, ułożenia, wielkości czy ruchliwości, udaj się do specjalisty po konsultację.

5. UCZ DZIECKO GRYZIENIA od momentu, gdy tylko zaczniesz podawać pokarmy stałe. Gryzienie marchewki, jabłka, skórki od chleba wpływa na prawidłowe połykanie pokarmów, ułożenie zębów i żuchwy oraz prawidłowe ruchy języka.

6. CODZIENNIE CZYTAJ DZIECKU NA GŁOS, przynajmniej 20 minut, dziecko poprawia swoją wymowę, doskonali ją, starając się naśladować to, co słyszy od otoczenia. Dzięki głośnemu czytaniu dorosłego dziecko także wzbogaca swoje słownictwo, ćwiczy pamięć werbalną, zdolność koncentracji uwagi, umiejętność budowania zdań.

7. PODCZAS CZYTANIA NIECH TWOJE DZIECKO OPOWIADA treść ilustracji, naśladuje różne odgłosy (np. szum wiatru, pukanie, odgłosy zwierząt). Wyrazy dźwiękonaśladowcze są doskonałym ćwiczeniem usprawniającym narządy artykulacyjne, przygotowują dziecko do wymowy kolejnych głosek.

8. ZACHĘCAJ DZIECKO DO NAUKI WIERSZY NA PAMIĘĆ ORAZ RYMOWANEK. Jest to doskonała forma ćwiczeń utrwalających wyrazistą wymowę. Rytm i koordynacja mają ogromne znaczenie dla rozwoju, płynnej zrozumiałej mowy.

9. WPROWADŹ DO ZABAWY GIMNASTYKĘ BUZI I JĘZYKA. Ćwiczenia logopedyczne nie muszą być nudne! Niech to będzie zabawa dla Ciebie i dziecka. Dodatkowo będzie to czas, jaki spędzicie razem i to już jest sukces. O tym, jak prowadzić tę gimnastykę, porozmawiaj z logopedą dziecka. On udzieli Ci fachowych wskazówek.

10. ĆWICZENIA WYKONUJCIE SYSTEMATYCZNIE. Tylko wtedy przyniosą one oczekiwany efekt. Ćwiczyć można zawsze i wszędzie, nie musi się to odbywać w wyznaczonym, ustalonym czasie. Jest to nawet niewskazane, gdyż dziecko nie powinno traktować takich ćwiczeń jak obowiązku.

11.STARAJ SIĘ BY ROZMOWA BYŁA PRZYJEMNOŚCIĄ.  Unikaj nieustannego poprawiania wymowy dziecka. Dziecko ciągle upominane wycofuje się z kontaktów słownych.

12. OGRANICZ OGLĄDANIE TELEWIZJI. Przekaz telewizyjny jest mało zrozumiały dla dziecka, zaburza myślenie logiczne oraz może być przyczyną dysleksji. Jeśli już staraj się wybierać wartościowe programy. Bądź  zawsze zorientowanym, co dziecko ogląda. Nie zostawiaj włączonego telewizora, jeżeli nikt go nie ogląda.

13. DBAJ O MOCNĄ WIĘŻ EMOCJONALNĄ. Głaskaj, przytulaj, chwal dziecko. Zachęca to do kontaktów werbalnych.

14. DBAJ O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ RUCHOWY. Zachęcaj do biegania, wspinania się po drabinkach, jazdy na hulajnodze, rowerze, rolkach. Usprawniaj motorykę palców, poprzez wydzieranie, naklejanie, lepienie z plasteliny, malowania, rysowanie.

15. STARAJ SIĘ BY ZABURZENIE MOWY ZOSTAŁO USUNIĘTE PRZED PODJĘCIEM NAUKI SZKOLNEJ.  Uchroni to dziecko przed otrzymywaniem niższych ocen, wyśmiewaniem przez rówieśników-stresem.